ປະຊາຊົນແຂວງຊຽງຂວາງ ! ຫັນມາລ້ຽງໄກ່ພື້ນເມືອງເພີ່ມຂຶ້ນ
ການສົ່ງເສີມໃຫ້ລ້ຽງໄກ່ພື້ນເມືອງ ຫລື ໄກ່ລາດເປັນກິດຈະກຳຫນຶ່ງທີ່ໂຄງການພັດທະນາຊີວະນາໆພັນກະສິກຳ ຫລື TABI ໄດ້ໃຫ້ການສະຫນັບສະຫນູນ, ໂດຍມີເປົ້າຫມາຍເພື່ອ: ອະນຸຮັກ ແລະ ຜະລິດແນວພັນໄກ່ພື້ນເມືອງດ້ວຍວິທີການທີ່ຍືນຍົງ, ເພີ່ມຊະນິດຂອງຊີວະນາໆພັນກະສິກຳຜ່ານການປູກພືດຜັກຕ່າງໆໃຫ້ເປັນອາຫານຂອງໄກ່, ໄດ້ປັບປຸງດ້ານໂພສະນາການດ້ວຍຮູບການໃຫ້ຊາວບ້ານມີຊີ້ນປາອາຫານບໍລິໂພກ ແລະ ຍົກລະດັບລາຍຮັບ ໂດຍຜ່ານຂະບວນການຜະລິດໄກ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, ປັບປຸງແນະນຳການໃຫ້ອາຫານການປ້ອງກັນພະຍາດດ້ວຍຢາສະຫມູນໄພແບບປະສົມປະສານກັບຄວາມຮູ້ທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ທີ່ສຳຄັນແມ່ນເພີ່ມການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງສະມາຊິກພາຍໃນຄອບຄົວກໍ່ຄືຄົນຊຸມຊົນໃຫ້ມີເຕັກນິກວິທີການອັນໃຫມ່ໄປຕາມທິດທາງແຜນການຂອງພັກ-ລັດວາງອອກ ໂດຍສະເພາະກາຄ້ຳປະກັນທາງດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ການຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກໃຫ້ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າແຕ່ນີ້ຮອດປີ 2015, ຍົກລະດັບການລ້ຽງສັດປີກພື້ນເມືອງໃນຂົງເຂດຊົນນະ ບົດໃຫ້ມີສຸຂາອະນາໄມ ແລະ ປອດໄພຕໍ່ຜູ້ບໍລິໂພກ.
ອີງຕາມການສຶກສາຕ່ອງໂສ້: ດ້ານການຕະຫລາດ ແລະ ມູນເຊື້ອຂອງຊາວບ້ານຢູ່ເມືອງ ພູກູດ, ແຂວງຊຽງຂວາງທີ່ ເອົາການລ້ຽງໄກ່ພື້ນເມືອງຕິດແທດກັບຊີວິດປະຈຳວັນ, ເຫັນໄດ້ວ່າເຂົາເຈົ້າມີຄວາມສົນໃຈຢາກປັບປຸງວິທີການລ້ຽງໄກ່ໃຫ້ ດີຂຶ້ນ, ທຽບໃສ່ໃນເມື່ອກ່ອນການລ້ຽງໄກ່ຂອງຊາວບ້ານແມ່ນລ້ຽງໄປຕາມມີຕາມເກີດ-ປະປ່ອຍແບບຊະຊາຍ, ເຊິ່ງກໍ່ໃຫ້ ເກີດພະຍາດແພ່ລະບາດ, ເປັດ- ໄກ່ລົ້ມຕາຍຕິດຕໍ່ກັນເປັນເຫດເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານເສຍຕົ້ນທຶນ ແລະ ບໍ່ສາມາດລ້ຽງເພື່ອຂາຍ ສ້າງລາຍຮັບເຂົ້າຄອບຄົວໄດ້, ທາງໂຄງການດັ່ງກ່າວຈິ່ງເຂົ້າມາມີບົດບາດ ແລະ ໄດ້ລິເລີ່ມຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະກຳໂດຍປະສານງານກັບພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ, ຫ້ອງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ເມືອງ, ເຊິ່ງໄລຍະ 1 ແມ່ນເລີ່ມຢູ່ເຂດ ເຄິງ-ລ້ອງຮາງ ແລະ ໄລຍະ 2 ຢູ່ທີ່ເຂດທ້າຍ-ລ້ອງຄານ, ເມືອງ ພູກູດ ໄດ້ສ້າງສູນບໍລິການຝຶກອົບຮົມເຕັກນິກດ້ານຕ່າງໆເຊັ່ນ: ເຕັກນິກການສ້າງຄອກ, ການ ຄັດເລືອກພໍ່-ແມ່ພັນ, ການອະນຸ ບານໄກ່ນ້ອຍ, ການໃຫ້ອາຫານ, ການປ້ອງກັນພະຍາດ ແລະ ການນຳໃຊ້ຢາສະຫມູນໄພພື້ນບ້ານ ຫລື ຊີວະນາໆພັນກະສິກຳເຂົ້າໃນການປ້ອງກັນພະຍາດລວມເຖິງການອຳນວຍຄວາມສະດວກດ້ານການຕະຫລາດ.
ກິດຈະກຳນີ້ ເລີ່ມແຕ່ເດືອນ ທັນວາ 2012 ເປັນຕົ້ນມາ, ມີຫລາຍກວ່າ 195 ຄອບຄົວ, ໃນ 18 ບ້ານ, ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດໃນນັ້ນ 10 ຄອບຄົວຂອງກຸ່ມບ້ານປຸງຫມັ້ນສາມາດລ້ຽງໄກ່ໄດ້ 100-150 ໂຕຕໍ່ຄອບຄົວ, ຕ່າງຈາກເມື່ອກ່ອນ 7-8 ເທົ່າ, ມີພໍ່-ແມ່ພັນເພີ່ມຂຶ້ນ 5-10 ໂຕ ຕໍ່ຄອບຄົວ, ການຂາຍໄກ່ແຕ່ລະຄັ້ງແມ່ນມີກຸ່ມຜູ້ຊື້ມາຮັບຊື້ເຖິງສະຖານທີ່, ບາງຄອບຄົວກໍ່ນຳໄປຂາຍເອງຕາມທ້ອງຕະຫລາດ, ສະເລ່ຍລາຍຮັບຄອບຄົວຫນຶ່ງຕົກຢູ່ປະມານ 7 ລ້ານກວ່າກີບຕໍ່ປີ, ລວມ 10 ຄອບຄົວຈະຕົກເປັນມູນຄ່າເຖິງ 79 ລ້ານ ກີບຕໍ່ປີ, ສາມາດເປັນແບບຢ່າງເພື່ອຂະຫຍາຍອອກສູ່ກຸ່ມບ້ານອື່ນໆໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.
ຂັ້ນຕອນການລ້ຽງໃນເບື້ອງຕົ້ນ:
ຫລັງຈາກທີ່ແມ່ໄກ່ຝັກອອກມາໄດ້ປະມານ 1 ອາທິດ, ໃຫ້ຢອດຢາວັກຊິນປ້ອງກັນພະຍາດອະຫິວາ ຫລື ໃຊ້ຢາສະຫມູນໄພທີ່ກະກຽມໄວ້ປະສົມກັບນ້ຳ ແລະ ເອົາພາກສ່ວນສົບຂອງໄກ່ນ້ອຍຈຸ່ມລົງ 1-2 ຄັ້ງ, ພ້ອມກັບການໃຫ້ອາຫານ ແລະ ນ້ຳສະຫມູນໄພໃຫ້ກິນໄປຕະຫລອດທີ່ສຳຄັນໃຫ້ນຳເອົາແມ່່ໄກ່ເຂົ້າຂັງລວມກັບລູກໄກ່ປະມານ 21 ວັນ, ເພື່ອໃຫ້ຄວາມອົບອຸ່ນ ຫລື ຈະໃຊ້ດອກໄຟແທນກໍ່ໄດ້, ຖ້າໄກ່ນ້ອຍມີອາຍຸຫລຸດລື່ນກັນຫລາຍໃຫ້ແຍກອອກເປັນແຕ່ລະປະເພດ ເພາະຈະເປັນການຍາກຕໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕ.
ປະເພດອາຫານ: ເລີ່ມຕົ້ນແມ່ນໃຊ້ເຂົ້າປຽນ, ຮຳ ແລະ ຫົວອາຫານປະສົມກັບພືດຜັກຊະນິດຕ່າງໆທີ່ຫາໄດ້ງ່າຍໃນທ້ອງຖິ່ນ ໃຫ້ກິນມື້ລະ 3-4 ຄັ້ງ ຫລື ຄອບຄົວໃດມີເງື່ອນໄຂສະດວກໃຫ້ໃຊ້ຮຳ, ເຂົ້າ, ສາລີ, ມັນຕົ້ນ, ໃບກະຖິນ, ຝຸ່ນຈາກກະດູກ ແລະ ຫອຍທີ່ຫາໄດ້ຕາມທຳມະຊາດບົດປະສົມກັນກໍ່ຈະເປັນອາຫານທີ່ມີປະສິດທິພາບດີຕໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງໄກ່.
ສູດຢາສະຫມູນໄພທີ່ຊາວບ້ານມັກໃຊ້
ສູດ 1 ປະກອບມີ: ຫົວຂ່າ 0,4 ກິໂລ; ຫົວສີໄຄ 0,4 ກິໂລ,ຫົວຜັກທຽມ 0, 2 ກິໂລ ແລະ ເກືອ 1 ບ່ວງແກງຈາກນັ້ນປະສົມກັບນ້ຳ 5 ລິດປະໄວ້ 5 ວັນ, ກໍ່ສາມາດນຳມາໃຊ້ໄດ້ດ້ວຍອັດຕາສ່ວນ 1 ບ່ວງແກງປະສົມກັບນ້ຳ 1 ລິດ, ໃຫ້ກິນເປັນປະຈຳ.
ສູດ 2 ປະກອບມີ: ຫົວຂ່າ 0,4 ກິໂລ, ຫົວສີໄຄ 0,4 ກິໂລ, ຫົວຜັກທຽມ 0,2 ກິໂລ ແລະ ເກືອ 1 ບ່ວງແກງຟັກລະອຽດປະສົມກັບນ້ຳ 5 ລິດ, ປະໄວ້ 5 ວັນ, (ຫົວເຊື້ອ) ນຳມາປະສົມກັບນ້ຳດ້ວຍອັດຕາສ່ວນ 1 ບ່ວງແກງປະສົມນ້ຳ 1 ລິດ, ໃຫ້ໄກ່ກິນເປັນປະຈຳ.
ເພື່ອເປັນການສົ່ງເສີມລ້ຽງໄກ້ພື້ນເມືອງໃຫ້ໄດ້ທັງປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບ, ທີມງານຂອງໂຄງການຊີວະນາໆພັນກະສິກຳ ຍັງໄດ້ສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍລົງກຸ່ມບ້ານ ປົວ, ຄຸ້ມປົວ ແລະ ບ້ານ ລ້ອງຄານ, ຄຸ້ມ ພຽງດີ, ເຊິ່ງປະຈຸບັນ ແມ່ນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ຫລາຍຄອບຄົວ ໂດຍອີງໃສ່ຜົນສຳເລັດໃນບັນດາກິດຈະກຳທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ຈະເນັ້ນຫນັກຕື່ມໃນເລື່ອງພໍ່-ແມ່ພັນ, ການໃຫ້ອາຫານ, ການປ້ອງກັນພະຍາດ ແລະ ໄລຍະການລ້ຽງໃຫ້ສັ້ນລົງເພື່ອຫລຸດຜ່ອນຕົ້ນທຶນ-ເພີ່ມລາຍຮັບໃຫ້ສູງຂຶ້ນ. ນອກນັ້ນຍັງໄດ້ຈັດທັດສະນະສຶກສານຳພາຊາວບ້ານເບິ່ງບ່ອນທີ່ເຮັດໄດ້ບວກກັບການຈັດສັນທຶນຮອນສຸກເສີນໃນກໍລະນີຈຳເປັນ.
ຈາກຜົນການສົ່ງເສີມລ້ຽງໄກ່ພື້ນເມືອງຂອງໂຄງການພັດທະນາຊີວະນາໆພັນກະສິກຳກໍ່ຄືຂະແຫນງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຫລາຍໆຄອບຄົວຮູ້ຈັກອະນຸຮັກ ແລະ ຜະລິດແນວພັນໄກ່ພື້ນເມືອງດ້ວຍຮູບແບບທີ່ຍືນຍົງແລ້ວຍັງເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານຮູ້ນຳໃຊ້ເຕັກນິກອັນໃຫມ່ເຊັ່ນ: ການປຸງແຕ່ງຢາພື້ນເມືອງ ແລະ ສູດອາຫານທີ່ຫາໃນທ້ອງຖິ່ນ, ພ້ອມນັ້ນຍັງຫລຸດອັດຕາການຕາຍຂອງໄກ່ ລົງໄດ້ 60%, ຊາວບ້ານມີລາຍຮັບເພີ່ມ ແລະ ສາມາດບໍລິໂພກໄກ່ເພີ່ມຂຶ້ນ 2-5 ໂຕຕໍ່ເດືອນ, ສະເລ່ຍລາຍຮັບແຕ່ລະຄອບຄົວໃນເຂດເຄິງ-ລ້ອງຮາງ ແລະ ເຂດທ້າຍ-ລ້ອງຄານ, ປະມານ 250.000-550.000 ກີບຕໍ່ເດືອນຕໍ່ຄອບຄົວ, ຖ້າສົມທຽບ ໃສ່ບັນດາຄາດຫມາຍແຜນພັດທະນາ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ໂຄງການພັດທະນາຊີວະນາໆພັນກະສິກຳ ຫລື TABI ແມ່ນເປັນສ່ວນສຳຄັນໃນການອຳນວຍຄວາມສະດວກດ້ານການຕອບສະຫນອງທຶນຮອນ, ເຕັກນິກວິຊາການ ແລະ ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການຜະລິດທີ່ມີຫລາກຫລາຍຮູບແບບ ໂດຍກຳນົດເອົາການສ້າງຄອບຄົວຕົວແບບເປັນມາດຕະການຕົ້ນຕໍໃນການພັດທະນາເພື່ອແກ້ໄຂຄວາມ ທຸກຍາກ, ຮັບປະກັນດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ການຜະລິດເປັນສິນຄ້າສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າຕາມທິດທາງແຜນພັດທະນາຂອງຂະແຫນງການ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ກໍ່ຄືບັນດາໂຄງການຍ່ອຍຂອງ TABI ທີ່ກຳລັງດຳເນີນການຢູ່ບັນດາແຂວງເປົ້າຫມາຍໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.